RÖPORTAJ

Yazarın okuyucularına bir konuyu inandırmak için kişi, eşya, eser ya da  yer ile ilgili yaptığı incelemeleri fotoğraflarla süsleyerek kendi görüşlerini de katarak yazdığı gazete ve dergi yazılarına röportaj denir.

Röportaj, gazeteciliğin gelişmesi ile ortaya çıkmıştır. Gazetecilerin uyguladığı bir türdür. Radyo ve televizyonlar röportaj aracı konumundadır.

Bu sözcük Latince toplamak getirmek anlamındadır. Türk edebiyatında 1960 yılından sonra halkın sorunlarını yansıtmak gazetelerin vazgeçilmez bir birimi olan röportajla sağlanmıştır.

Başlıca özellikleri;

1-  Yazar bilgiden başka izlenimlerini, görüşlerini, düşüncelerini yazmalıdır.

2-  Röportajdaki konu iyice öğrenilmeli, gerekli incelemeler yapılmalı, gerekli belgeler toplanmalıdır.

3-  Röportajda öznellik hakimdir. Gerçekleri öznel yaşamla harmanlar.

4-  Birinci  tekil kişi ağzından yazılır.

5-  İnsanların söze katılmaları anlatımı canlandırır.

6-  Kaleme alınan olay bizzat yaşanmış olmalıdır.

7-  Röportajda öykülemeye ağırlık verilmelidir. Okuyucuda heyecan yaratmalı, özelden  genele gidilmelidir.

8-  İyi bir röportajda gezip görülen yerlerin yorumlanması ya da değerlendirmesi olmalıdır.

Dünya edebiyatında; Jack London, Heming Way, Selohow Sortre, röportaj örneği vermiş sanatçılardır.

Türk edebiyatında: Rujen Eşref Ünaydın, Falih Rıfkı Atay, Abdi İpekçi, Fikret Otyam, Yaşar Kemal, Mete Akyol, Mustafa Ekmekçi, Halit Çapın, Dursun Akşam röportaj örneği vermiştir.

Röportajda konularına göre üç’e ayrılır:

1-  Bir yeri konu alan röportajlar; Bu röportajlarda ya da tanıtılan yeri, yaşamı her yönüyle bilinir. Farklı yönleri fotoğraflarla filmlerle kanıtlanır.

2-  Eşyayı konu alan röportajlar; Eşyanın dikkat çekici özelliği, düşündürücü özellikleri ele alınır.

3-  İnsanı konu alan röportajlar; Belli bir üne kavuşmuş kimselerin, dikkat çeken ve düşündüren yönleri belirtilir. Fotoğraflarla desteklenir.

*  Röportajlarda ses kayıtları, fotoğraflar, filmler vb. teknolojik aletler inandırıcılık kazandıran öğelerdir.

*  Röportaj metinlerinde öyküleyici, betimleyici, öğretici ve açıklayıcı anlatım türleri kullanılır.

Röportaj’ın Diğer Edebi Türlerden Farkları

1-  Haber Yazısı ile Röportaj arasındaki fark

Haber yazılarında haber, olduğu gibi objektif yansıtılır. Röportajda yazarın kişisel görüşleri vardır. Haberin genişletilmiş halidir.

2- Röportaj ile Gezi Yazısı’nın farkı

Gezi yazılarında fotoğraf, resim gibi belgeler bulunmaz. Röportajlarda resimlere, fotoğraflara yer verilir.

Gezi yazılarında insan konuşmalarına (diyaloglara) yer verilmez. Röportajda konuşmalara yer verilir.

Gezi Yazısı ile Röportaj’ın Benzer Yönleri

1-  Her iki tür de bilgilendirme amaçlıdır.

2-  Her iki tür de haber yazısıdır.

3-  Gözlem önemlidir.

Röportaj ile Biyografi’nin Farkı

Röportajlarda konuşmalara yer verilirken biyografide yoktur.

Röportajlarda kişisel yorum varken biyografilerde yoktur.

Röportajlar yaşayan sanatçılarla yapılır. Biyografiler belgelere dayandırılarak yapılır.

Röportaj Sunuş Biçimine Göre İki’ye Ayrılır

1-  Amerikan Röportajı: Bu tür röportajlarda giriş bölümünde okuyucu beklenmedik bir giriş karşılaşması yapılır. En son söylenmesi gereken sözcükler en önce söylenir. Okuyucu adeta bir şok yaşar, böylece bir dikkat çekilir.

2-  Alman Röportajı: Yazar, konuyu anlatırken yazıya kendini katar. Konuyu kendi eksininde anlatır.

Gönderen: Seyithan TEMEL

Bu Sayfa Yeterli Gelmedi mi Sorun Değil, Aşağıdaki Dosyamızla da İlgilenebilirsiniz.

• Röportaj Türü (Türk Dili ve Edebiyatı Öğrt. – Halil İbrahim ASLANHAN)

• Röportaj ve Özellikleri ( Engin SALKIN)