BATI EDEBİYATI VE EDEBİ AKIMLAR

Çünkü pozitivizm, doğa olaylarının (gerçekliğin) doğa ötesi görüşlerle (metafizik) değil; olgular (olaylar) arasındaki bağlantının gözlem ve deneylerle bulunacak yasalarıyla açıklanabileceğini ileri sürer.

Öte yandan  müspet bilimlerdeki  (fizik, kimya, biyoloji) gelişmelerin, varlıkların ve olayların, duygu ve hayallerle değil; maddi gerçekliklerle açıklanabileceğini ortaya koyması, pozitivizmin edebiyata yan-sıması olan realizme üstünlük kazandırmıştır.Böylece, duygu ve hayallerden yola çıkan sanatçının toplumsal beklentilere yanıt veremeyeceği, sanatçının bir ahlak-çı gibi  değil, bir bilim adamı gibi gördüklerini anlat-mak zorunda olduğu kabul edilmiştir.

Realizmin yaygınlaşmasından önce, romantik kuşak içinde yer alan Balzac, Stendhal gibi öncü realistleri de unutmamak gerekir. Ancak realizmin romantizm-den asıl  kopuşu, Gustove Flauber’in   “Madam Bovary” adlı romanı (1857) ile gerçekleşmiştir.

 Özellikleri

• Sanatçı, anlattıklarını gözlemlerinedayandırır; duygu ve imgelerin yerini insan ve toplum gerçekleri alır.
•  Sanatçı; kendi duygu ve düşüncelerini gizler; yapıtında tarafsız bir gözlemcidir.
•  İnsan ve toplum, klasiklerde “olması gerektiği gibi”, romantiklerde “istedikleri gibi” realistlerde “olduğu gibi” yansıtılır.
•  Olgu ve olayların ortaya çıkışındaki sosyal nedenler araştırılır.
•  Kişiliğin oluşumunda çevrenin önemini kabul ettiklerinden, kişilerin yaşadıkları ortam, sosyal çevre bütün ayrıntılarıyla tanıtılır.
•  İşlenen olaylar güncel yaşamdan, kişiler halk tabakalarından alınır.
• Toplumsal konuları işlerler; ama toplum sorunları karşısında tarafsız kalırlar. Sanatı, toplumsal mücadele de bir araç olarak görmediklerinden “sanat sanat içindir” anlayışındadırlar.
• Anlatıma önem verip özen gösterdiklerinden birer üslupçudurlar. Bu nedenle, örneğin kişiler, sosyal düzeylerine uygun değil; sanatçının üslubuna uygun konuşturulur.
• Konu kadar, biçim güzelliği de önemlidir. Bu nedenle dil ve anlatım süsten, abartıdan, özentiden uzaktır.
• Realizm, daha çok roman, öykü ve tiyatro türlerinde etkili olmuştur.

 FRANSA’DA

•BALZAC (1799-1850)    ROMAN, ÖYKÜ, TİYATRO

  Realist romanın kurucusu olarak bilinse de eserleri romantik özellikler de taşır

GORİOT BABA, VADİDEKİ ZAMBAK, EUGENİE GRANDET, KÖY HEKİMİ TILSIMLI  DERİ, İNSANLIK KOMEDYASI (DİZİ ROMANLARININ GENEL ADI)

 •STENDHAL  (1783-1842)    ROMAN

  KIRMIZI VE SİYAH, PARMA MANASTIRI…

 •GUSTAVE FLAUBERT  ROMAN

  Eserlerinde romantizmle realizmi ustaca birleştirir.

   MADAME BOVARY, SALAMBO …

İNGİLTERE’DE  

•DANIEL DEFOE   (1659-1731)  ROMAN

     ROBİNSON CRUSOE

 *CHARLES DICKENS  (1812-1870) ROMAN

   Gösterişsiz fakat güçlü bir anlatımı vardır. Kendini belli etmeyen ince bir mizah anlayışıyla yazar.Öyküler ve gezi notları da yazmıştır.

  DAVID COPPERFIELD, ANTİKACI DÜKKÂNI, OLİVER TWIST, İKİ ŞEHRİN HİKÂYESİ

 •JONATHAN SWİFT (1667-1745)    ROMAN

     GULLIVER’İN GEZİLERİ

 RUSYA’DA

•TOLSTOY  (1828-1910)   ROMAN

     SAVAŞ VE BARIŞ, ANNA KARENİNA, DİRİLİŞ,

HACI MURAD, YAŞAYAN ÖLÜ, İVAN İLYİÇ’İN ÖLÜMÜ…

 •DOSTOYEVSKİ  (1821-1881)   ROMAN

     SUÇ VE CEZA, BUDALA, KARAMAZOV KARDEŞLER, EZİLENLER, KUMARBAZ, ECİNNİLER, İNSANCIKLAR…

 •MAKSİM GORGİ (1868-1936)   ROMAN

     ANA, ÇOCUKLUĞUM, ARKADAŞ, EKMEĞİMİ

     KAZANIRKEN, BENİM ÜNİVERSİTELERİM

 •GOGOL  (1809-1852)   ROMAN, TİYATRO

     ÖLÜ CANLAR, MÜFETTİŞ(OYUN),

     PETERSBURG HİKÂYELERİ, TARAS BULBA…

 •ANTON ÇEHOV (1860-1904)    ÖYKÜ, TİYATRO

     OYUN: MARTI, VANYA DAYI, VİŞNE BAHÇESİ,

ÜÇ KIZKARDEŞ, HİKÂYELER

 •TURGENYEV   (1818-1883)  ROMAN

     BABALAR VE OĞULLAR, AVCININ NOTLARI, BAHAR SELİ, TAŞRALI KADIN…

    •ŞOLOHOV   (1905-? ) ROMAN

     VE DURGUN AKARDI DON, DONDA HASAT

 AMERİKA’DA

•JACK LONDON     ROMAN

     MARTİN EDEN, KURT KANI, UÇURUM İNSANLARI, VAHŞETİN ÇAĞRISI…

 •MARK TWAIN   ( 1835-1910)  ROMAN, ÖYKÜ

     TOM SAWYER’İN MACERALARI,

     HUCKLEBERRY FINN’İN BAŞINDAN GEÇENLER,

MİSSİSİPİ’DE HAYAT…

1  –     2  –   3   –   4  –   5   –   6   –  7 –    8  –    9  –   10  –     11  –    12