Edebiyat Deneme Sınavı – 11
EDEBİYAT DENEME SINAVI – 11
1. Ölüm indirmede gökler, ölü püskürtmede yer;
O ne müthiş tipidir, savrulur enkaz-ı beşer…
Kafa, göz, gövde, bacak, kol, çene, parmak, el, ayak;
Boşanır sırtlara, vadilere sağnak sağnak.
Yukarıdaki dizelerde, anlatımı etkili kılmak için, aşağıdaki açıklamalardan hangisine uygun bir söz sanatına yer verilmiştir?
A) İnsan dışındaki varlıklara insanla ilgili özellikler yakıştırılarak “kişileştirme” yapılmıştır.
B) Bir şey kendisinden özellikle güçlü başka bir şeye benzetilerek “benzetme” yapılmıştır.
C) Asıl nedeni bilinen bir olaya daha güzel ve ilginç bir neden gösterilerek “hüsn-ü talil” yapılmıştır.
D) Olayların şiddeti olduğundan fazla gösterilerek “abartma” yapılmıştır. ,
E) Geçmişteki önemli bir olay, anlatılanla ilgi kurularak hatırlatılıp “telmih” yapılmıştır.
2. Destansı özellikler gösteren şiirlerdir. Kahramanlık, savaş, yiğitlik gibi konular işlenir. Halk edebiyatındaki koçaklamalar bu tür şiirin örnekleridir.
Yukarıda sözü edilen şiir türü hangisidir?
A) Lirik şiir B) Epik şiir C) Dramatik şiir D) Satirik şiir E) Pastoral şiir
3. Şinasi birçok alanda olduğu gibi bu türün de ilk örneklerini vermiştir. La Fontaine’in eserlerine benzeterek yazdığı “Eşek ile Tilki Hikâyesi”, “Arı ile Sivrisinek Hikâyesi” adlı eserlerde hayvanlar aracılığı ile insanları anlatmıştır. Tevfik Fikret’in Şermin adlı yapıtında da bu türün örneklerini görmek mümkündür.
Parçada sözü edilen yazınsal tür aşağıdakilerin hangisidir?
A) Roman B) Öykü C) Fabl D) Tiyatro E) Masal
4. Bir vakte erdi ki bizim günümüz
Yiğit belli değil mert belli değil
Herkes yarasına derman arıyor
Deva belli değil dert belli değil
Bu dizelerle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) “belli değil” sözleri redif olarak kullanılmıştır.
B) Dizeler 6+5 biçiminde duraklıdır.
C) abab şeklinde, çapraz uyak düzeni vardır.
D) ikinci ve dördüncü dizelerdeki “ert” sesleri zengin uyak oluşturmuştur.
E) Toplumun aksayan yönlerini anlatan satirik bir şjir örneğinden alınmıştır.
5. Oktay Akbal’ın “Aşksız insanlar” öyküsü deneme ile şiirsel düzyazı özellikleri göstermektedir. Yazar, kahramanının yaşam ve insanlar hakkındaki izlenimlerine, dış dünyaya ait somut izlenimler de katıyor. Fikirlerin böyle duygu ile yüklenmesi, yazıyı deneme olmaktan kurtarıp öyküye yaklaştırıyor, izlenimlerin durmadan değişmesi, kısa cümleler, anlatıma akıcılık sağlıyor. Yazar sade, yalın bir dil kullanıyor, ama kendi uydurduğu herhangi bir sözcük kullanmadan.
Bu parça aşağıdakilerden hangisine özgü nitelikler taşımaktadır?
A) Makale B) Fıkra C) Eleştiri D) Söyleşi E) Deneme
6. …………………….., günü gününe saptanan olaylar, düşünceler, duygularla oluşur. ………………………… ise üzerinden belli bir zaman geçmiş olayları dile getirir. Onun için gerçeğe uygunluk bakımından birincisinin daha inandırıcı olduğunu kabul etmek gerekir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilenlerin getirilmesi en uygundur?
A) Tarih – anı
B) Anı – biyografi
C) Günlük – anı
D) Biyografi – otobiyografi
E) Biyografi – günlük
7. Bir gün ta içimden kopsa bir ateş,
Benliğim bir yanar seli andırsa!
Alevimden bir an kamaşsa güneş,
Bütün kâinatı nura kandırsa!
Bu dörtlükteki söz sanatları aşağıdakilerin hangisinde bir arada verilmiştir?
A) Teşbih – telmih
B) Teşbih – mübalağa
C) Hüsn-i talil – tevriye
D) Tecahül-i arif – mübalağa
E) Teşhis – teşbih
8. Aşağıdakilerin hangisinde redif yoktur?
A) Bırak, yorgun başları bu taşlarda uyusun
Tutuşmuş ruhlarına bir damla gözyaşı sun
B) En son şarkılarını dağıtarak rüzgâra
Beyaz boyunlarını uzattılar taşlara
C) Eski geceler, sevdiklerimle dolu odalar
Yalnız bırakmayın beni hatıralar
D) Bir şeyler uçar ellerimizden
Her saniye dünyalara bizden
E) Fecirler ağarır tan yerlerinde
Yıldızlar titreşir solar derinde
9. Deli gönül, neyi özler durursun?
Acınacak dostun, cananın mı var?
Dünya yansa yorganın yok içinde.
Harap olmuş evin, dükkânın mı var?
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez?
A) 11 ‘li hece ölçüsüyle söylenmiştir.
B) Soru sorma (istifham) sanatına başvurulmuştur.
C) Redif kullanılmıştır.
D) Bir koşmanın son dörtlüğüdür.
E) İlk iki dizede şair bildiği bir durumu bilmezlikten gelerek tecahül-i arif sanatı yapmıştır.
10. Gün bitti ağaçta neşe söndü
Yaprak ateş oldu, kuş da yakut;
Yaprakla suyun parıltısından
Havzın suyu erguvana döndü.
Bu dizelerdeki en belirgin söz sanatları aşağıdakilerin hangisinde birlikte verilmiştir?
A) Teşhis – teşbih
B) Teşbih – mübalağa
C) Tekrir – teşhis
D) Tevriye – mecaz-ı mürsel
E) Teşhis – hüsn-ü talil
11. Bir kişiyi, olayı ya da durumu alaylı yoldan, iğneleyici bir dille eleştirme sanatına -—, anlamı kuvvetlendirmek için bir veya birkaç kelimenin dizelerde tekrarlanmasına —-, aralarında anlam ilgisi bulunan sözleri bir sıra gözetmeksizin bir arada kullanma sanatına ise —- adı verilir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağı-dakilerden hangileri getirilmelidir?
A) tariz – tekrir – tenasüp
B) kinaye – aliterasyon – tevriye
C) tariz – aliterasyon – tenasüp
D) mecaz-ı mürsel – teşhis – tenasüp
E) kinaye – tekrir – teşbih
12. Şimdi sonu gelmez maviliklerde
Yağmurlar ruhumu yıkamaktadır
Tenimin ruhumdan koptuğu yerde
Bir gizli facia kanamaktadır.
Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Redifler kullanılmıştır.
B) Çapraz uyak düzeniyle yazılmıştır.
C) 11 ‘li hece ölçüsü ile söylenmiştir.
D) 6+5 biçiminde duraklıdır.
E) Zengin uyak kullanılmıştır.
13. Stendhal, romanı yol boyunca gezdirilen bir ayna olarak tanımlar.
Bu cümlede roman türünün hangi özelliği vurgulanmıştır?
A) Yeni ve farklı dünyaları anlatması
B) Gözlemlenen gerçekleri olduğu gibi anlatması
C) Uzun ve ayrıntılı betimlemeler yapılması
D) Birden çok olayı anlatıyor olması
E) Her edebi akımla farklı özellikler kazanması
14. Deneme yazmanın bir zevkli yanı olmakla beraber zor
I
yanları da var. Konu sınırlaması olmaması sizi kandırmasın;
II
çünkü yazdığınız konuda mutlaka bir uzmanlığınız olmalı.
III
Yazarken, cümleleri kurarken ciddiyeti de elden
IV
bırakamazsınız, ağırbaşlı bir üslubunuz olmalı. Ayrıca öne
sürdüğünüz düşünceyi kanıtlamak zorunda olmanız da az şey değil.
V
Bu parçadaki bilgi yanlışı numaralanmış bölümlerin hangisinden kaynaklanmaktadır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
15. Yağmur yağar, mor sümbüller bitirir
Yel estikçe kokuların getirir
Sarı çiçek sarvan kurmuş oturur
Karışmış gülle çimenin dağlar
Bu dizeler aşağıdaki şiir türlerinden hangisine ait bir örnekten alınmış olabilir?
A) Epik şiir B) Didaktik şiir C) Satirik şiir D) Lirik şiir E) Pastoral şiir
16. Aralarında ortak yön bulunan iki ayrı varlık veya kavramdan zayıf olanın güçlü olana benzetilmesiyle oluşan edebi sanat, aşağıdaki dizelerin hangisinde yoktur?
A) Aynı sahile durup daldığımız aynı gurup
Sana bir saksı çiçektir bana bir kan çanağı
B) Yani ne mi diyorum, çok kurak tarla
Çünkü asıl şiirler bekler bazı yaşları
C) Sürekli sevgiyi duydukça anne topraktan
İçimde korku nedir kalmıyor yok olmaktan
D) Rabbim, Rabbim bu işin bildim neymiş
Türkçesi Senin aşkın ateştir, ateşin gül bahçesi
E) Sandım ki güzelliğin cihanda
Bir saltanatın güzelliğiydi
17. Usandım buluttan, aydan, yıldızdan
Elverir yürümek samanyolunda
Usandım elinden ey dipsiz zaman
Ey sema, ey sonu gelmeyen kıta!
Bu dizeler aşağıdaki şiir türlerinden hangisine ait bir örnekten alınmış olabilir?
A) Dramatik şiir B) Lirik şiir C) Didaktik şiir D) Pastoral şiir E) Epik şiir
Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni
Orhan EREN
Yorumlar
Henüz yorum yapılmamış.