1.   Herhangi bir konuda bir düşünceyi, bir görüşü açıklamak, savunmak ya da bilgi vermek için yazılan yazıdır. Her alanda, her konuda yazılabilir. Yazar birtakım belgelere dayanmak, bir sonuca varmak zorundadır. Bu türün edebiyatımızdaki ilk örneği Şinasi’nin Tercüman-ı Ahvâl gazetesi için yazdığı önsözdür.

Bu parçada özellikleri verilen edebi tür, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fıkra                    B) Deneme                C) Sohbet           D) Makale                 E) Röportaj

 

2.   Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Huzur’u, bir “müzikal ro­man” mı? Öyle görünüyor. Huzur’un yapısıyla bir senfoninin yapısı arasında paralellikler olduğunu öne sürenler var. Roman dört bölümden oluşuyor ve her bir bölüm roman kahramanlarından ihsan, Nuran, Suat ve Mümtaz’ın adlarını alıyor. Her bölümün bir kahramanın adını alması, bu bölüm­lerde bu kişiler anlatıldığından değildir. Adlan­dırmanın böyle yapılması, kahramanların, Müm­taz’ın hayatında oynadıkları rolden kaynaklanmak­tadır. Bu dört bölümün, bir müzik yapıtındaki bölümlerin işlevini yüklenmesi de yapılabilecek bir diğer tespittir.

Bu parça aşağıdaki türlerden hangisine ait bir örnekten alınmış olabilir?

A) Anı                   B) Biyografi                C) Fıkra            D) Eleştiri             E)  Roman

  

3.       Derdim çoktur hangisine yanayım

           Yine tazelendi yürek yarası

          Ben bu derde nerde çare bulayım

          Meğer şah elinden ola çaresi

Bu dörtlükte aşağıdaki şiir türlerinden hangi­sine özgü nitelikler ağır basmaktadır?

A) Lirik                   B) Epik                   C) Didaktik              D) Dramatik            E) Pastoral

  

4.   Aşağıdakilerin hangisinde verilen dizelerde redif yoktur?

A)   Her rengi istemez, gözümüz şimdi aldadır

       İspanya dalga dalga bu akşam bu şaldadır

B)   Gönül ne gök, ne elâ, ne lacivert arıyor

       Ah bu gönül, bu gönül kendine dert arıyor

C)   Erdi bahar sen yine şâd olmadın gönül

       Güllerle lalelerle küşad olmadın gönül

D)   Ya şevk içinde harâb ol, ya aşk içinde gönül

       Ya lale açmalıdır göğsümüzde yahut gül

E)   Düşer mi kaçmak senin için ağlayanlardan

       Gözyaşının bak farkı var mı çağlayandan

 

5.   ………………….. türü de makale gibi gazeteciliğin başlamasıyla gelişip ilerlemiştir. Gazetelerin belirli bir yerinde genel bir başlık altında yazılan bu tür yazılarda yazar, günlük olaylarla ilgili düşüncelerini kişisel bir açıdan belirtir.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Deneme                B) Sohbet              C) Fıkra                     D) Eleştiri               E) Günce

  

6.   Aşağıdakilerin hangisinde verilen dizelerde abartma vardır?

A)   Tepeden yol bularak geçmek için Marmara’ya

        Kaç donanmayla sarılmış ufacık bir karaya

B)   Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın

       Gömelim gel seni tarihe, desem sığmazsın

C)   Kurtulmaya azmin niye bilmem ki süreksiz

       Kendin mi senin, yoksa ümidin mi yüreksiz

D)   İsteyen almaya baksın boyunun ölçüsünü

       Geri dur sen ki pişman atılanlar ileri

E)   Feryadı bırak, kendine gel, çünkü zaman dar

      Uğraş ki telafi edecek bunca zarar var

  

7.   Aşağıdaki dizelerin hangisinde dört öğesi de bulunan bir teşbih vardır?

A)   Gider oldum kömür gözlüm elveda

B)   Yüce dağ başında siyah tül vardır

C)   Büyülenmiş bir ceylan gibi ürkek bakıyor zaman

D)   Körfez düşünür, kalınca mahzundur uzakta

E)   Nerdesin, nerdesin yeşil gözlü meleğim

  

8.  Methederler Karaman’ın elini

     Köprüsü yok geçemedim selini

     Gerdan Yaylası’nın perçem belini

     Lâle, sümbül bürüsün de gidelim

Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hangisi söy­lenemez?

A)   11’li hece ölçüsü kullanılmıştır.

B)   Redif kullanılmıştır.

C)   İlk üç dizede zengin uyak vardır.

D)   Kafiye düzeni “aaab” biçimindedir.

E)   Tam uyak vardır.

 

9.   Venedik’te “San Marko” meydanında turistler hatıra fotoğrafı çektirmek için ellerinde yem, güvercinlerin tenezzül edip yaklaşmalarını beklerler. Bir gün kuşların iltifatına bir türlü mazhar olmayan şişman bir kadının sinirden hıçkıra hıçkıra ağladığını görmüştüm. Kuşlar her nedense bu kadını sevmemişti. Gebelik

Bu parça aşağıdaki yazı türlerinden hangisine aittir?

A) Anı                   B) Deneme       C) Fıkra                D) Sohbet             E) Günlük

  

10.   Aşağıdakilerden hangisi  denemenin  özellikleri arasında yer almaz?

A)   Belirli bir konu sınırlaması yoktur.

B)   Deneme türünde yazarın duyguları, düşünceleri, dünya görüşü ön plandadır.

C)   Fransız edebiyatında, Montaigne, Alain; İngiliz edebiyatında Bacon önemli deneme yazarlardır.

D)   Denemeci, kendisiyle konuşur gibi bir üslup benimseyerek yazar.

E)   Deneme, bilgilendirme ve öğretme amacıyla yazılır.

 

11. ………………………, kim tarafından yazıldığı bilinmeyen, halkın ortak malı olan hikâyelerden oluşan bir eserdir. Eserde nazımla nesir iç içedir. 15. yüzyılda yazıya geçirilen eserde 12 ayrı hikâye yer almaktadır. Yiğitlik, fedakârlık, aşk, boylar arasında savaşlar, hikâye­lerde işlenen başlıca konulardır.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A)   Kutadgu Bilig

B)   Divan-ı Hikmet

C)   Atabetü’l-Hakayık

D)   Kitab-ı Dede Korkut

E)   Divanü Lügati’t-Türk

  

12. Divanü Lügati’t-Türk’te yer alan örneklerde, hece öl­çüsünün ve dörtlük nazım biçiminin kullanıldığı görü­lür. Bu döneme ait koşuklarda doğa tasvirleri, yiğit­lik ve sevgi gibi konulara değinilmiştir, İslamiyet’ten sonra, toplumda oluşan birtakım kültürel farklılıklar edebiyata yansımış; aruz ölçüsünün, mesnevi, kaside gibi nazım şekillerinin kullanıldığı Divan ede­biyatı oluşmuştur. Ancak Halk edebiyatında hece ölçüsü ile şiirler söylenmeye devam edilmiş; mani, koşma, türkü gibi türler kullanılmıştır.

Bu parçadan aşağıdakilerin hangisine ulaşıla­bilir?

A)   Edebi dönemlerin belirlenmesinde tek ölçütün dini inanışlar olduğuna

B)   İslamiyet’in kabulüyle Türk edebiyatı geleneğinin tamamen değiştiğine

C)   Halk edebiyatının İslam öncesi Türk edebiyatı geleneğinin devamı niteliğinde olduğuna

D)   Kültürel farklılıkların edebiyatı olumsuz etkile­diğine

E)   Halk edebiyatı eserlerinde İslam inancının etkili olmadığına

  

13.  Divan edebiyatında, Allah’a yakarış şiirlerine münacat,

                                                                                                          I

peygamberi öven şiirlere naat, Allah’ın birliğini dile getiren

                                                      II

şiirlere tevhit, ölen bir kimsenin iyiliklerinden söz eden

                  III  

şiirlere mersiye, devrin yöneticilerini eleştirmek için yazılan

                     IV

şiirlere fahriyye denir.

                      V

Bu parçada,  numaralı terimlerden hangisinin açıklaması yanlıştır?

A) I.           B) II.           C) III.           D) IV.           E) V.

  

14.       Benim dostum gelişinden bellidir

            Ak elleri deste deste güllüdür

            Güzel seven yiğitler de bellidir

            Melil, mahzun gezer eller içinde

Bu dörtlüğün nazım biçimi aşağıdakilerden han­gisidir?

A) Mani                      B) Koşma                  C) Varsağı               D) Rubai                     E) Semai

  

15.  (I) Söyleyeni belli olmayan, nesilden nesile sözlü olarak yayılan, ilk söyleyeni unutulduğu için halkın ortak malı kabul edilen edebi ürünler, Anonim Halk Edebiyatını oluşturur. (II) Anonim ürünler, yayıldıkları bölgelerin özelliklerine göre zamanla bazı değişikliklere uğramıştır. (III) Bazıları unutulmuş, bir kısmı olduğu gibi korunmuş, bir kısmı da herkesin kendin­den bir şeyler katmasıyla değişmiştir. (IV) Bu ürün­lerde, halkın ortak acıları, sevinçleri, özlemleri aruz ölçüsü kullanılarak dile getirilmiştir. (V) Anonim Halk edebiyatının başlıca ürünleri arasında mani, ninni, türkü, bilmece, masal, atasözü, ağıt gelir.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) I.           B) II.           C) III.           D) IV.           E) V.

  

16.  Aşağıdakilerden hangisi Divan şiirinin bir özelliği değildir?

A)   Şairler,  şiirlerinde mazmun adı verilen kalıplaşmış benzetmeleri kullanmışlardır.

B)   Şiirlerinde bütün güzelliği değil, parça güzelliği önemlidir.

C)   Şairler,  Arap ve Fars edebiyatının etkisinde kalmıştır.

D)   Şiirlerde genellikle yarım uyak kullanılmıştır.

E)   Şiirler, aruz ölçüsüyle yazılmıştır.

 

17.  Aşağıdakilerin hangisinde kişileştirme yoktur?

A)   Gözyaşından kana kesmiş gözlerim Ben ağlarım, çayır çimen ağlar

B)   Sakarya’nın suları nâmını söyleşir Hemşerim Sakarya, öksüz Sakarya

C)   Ulu dağlar dev boyunlu morca dağlar Divan durmuş bekleşir

D)   Ankara’dan uçan kuşlar Kahrolur bulutlara karışır

E)   Yıllar gelir geçer, kuşlar gelir geçer Her geçen sene biraz azalır acı